راويان حديث از صحابه

اين حديث شريف را هشت نفر از صحابه نقل کرده‏اند که عبارتند از:

1 - امير المؤمنين‏عليه السلام.

2 - ابوذر غفاري.

3 - عبداللَّه بن عباس.

4 - ابوسعيد خدري.

5 - ابوالطفيل عامر بن واثله.

6 - سلمة بن اکوع.

7 - انس به مالک.

8 - عبداللَّه بن زبير.

برخي نقل هشت نفر از صحابه را در يک حديث منشأ صدق تواتر مي‏دانند. و حتي بنابر رأي برخي ديگر، نقل چهار نفر از صحابه نيز در صدق تواتر کافي است. همان‏گونه که قبلاً به آن اشاره شد.

راويان حديث از تابعين

راويان حديث از تابعين بسيارند که برخي از آنان عبارتند از:

- امام زين العابدين‏عليه السلام.

- سعيد بن جبير.

- عطيه عوفي.

- عامر بن عبداللَّه بن زبير.

- أياس بن سلمة بن اکوع.

- سعيد بن مسيّب.

- رافع مولي ابوذر.

 

راويان حديث از علماي عامه

«حديث سفينه» را جماعت بسياري از علماي اهل سنت نقل کرده‏اند که به ترتيب قرون، اسامي برخي از آن‏ها را ذکر مي‏کنيم:

 راويان حديث در قرن 02

- ابواسحاق سبيعي.

- سليمان بن مهران اعمش.

- اسرائيل بن يونس سبيعي.

راويان حديث در قرن 03

- محمد بن ادريس شافعي.

- جراح بن مخلّد عجلي.

- يحيي بن سليمان ابوسعيد کوفي.

- سويد بن سعيد هروي حدثاني.

- احمد بن حنبل شيباني.

- عمرو بن علي ابو حفص فلاس.

- محمّد بن معمّر قيسي.

- مسلم بن حجاج قشيري.[1] .

- ابوداوود سليمان بن اشعث سجستاني.

- ابومحمّد عبداللَّه بن مسلم بن قتيبه دينوري.

- يعقوب بن سفيان فسوي.

- روح بن فرج القطّان.

- ابوبکر احمد بن عمرو بن عبدالخالق، معروف به بزار.

[1] بنابر نقل ابن حجر هيتمي در صواعق المحرقه.

 

راويان حديث در قرن 04

- ابواحمد داوود بن سليمان قزويني.

- ابوعبدالرحمن احمد بن شعيب نسائي.

- ابويعلي موصلي.

- ابوجعفر طبري.

- ابوالحسن علي بن محمّد بن مهرويه قزويني.

- مطهّر بن طاهر مقدسي.

- ابوالفرج اصفهاني.

- ابوالقاسم طبراني.

- ابواحمد عبداللَّه عدي جرجاني.

- احمد بن جعفر بن حمدان قطيعي.

- عبداللَّه بن محمّد بن سقا واسطي.

- ابوالليث نصر بن محمّد سمرقندي.

- علي بن عمر دار قطني.

- ابوالحسين محمّد بن مظفر بغدادي.

- ابومليل محمّد بن عبدالعزيز کلابي.

- حسين بن احمد بغدادي.

 

 

راويان حديث در قرن 05

- حاکم نيشابوري.

- ابوسعد نيشابوري.

- ابن مردويه اصفهاني.

- ابواسحاق ثعلبي.

- ابومنصور ثعالبي.

- ابونعيم اصفهاني.

- ابوذر عبداللَّه بن احمد هروي.

- ابومحمد حسن بن علي جوهري.

- ابوعبداللَّه محمّد بن سلامه قضاعي.

- ابوغالب محمّد بن احمد نحوي.

- ابوعمرو قرطبي.

- خطيب بغدادي.

- ابوالحسن واحدي.

- ابواليد سليمان بن خلف قرطبي.

- ابوالعباس احمد بن عمر دلائي.

- ابن مغازلي شافعي.

- ابومنصور ديلمي.

- ابوالمظفر سمعاني.

 

 

راويان حديث در قرن 06

- ابوشجاع ديلمي.

- ابوعلي حسين بن محمّد.

- زاهر بن طاهر شخامي.

- ابوالعباس احمد بن عبد المطلب.

- محمّد بن عبدالباقي انصاري.

- ابوعمرو خضر بن عبدالرحمن.

- خطيب خوارزمي.

- ابوالعلاء حسن بن احمد همداني.

- عمر بن محمّد بن خضر موصلي.

- ابومحمد احمد بن محمّد بن علي عاصي.

- ابوالحسين محمّد بن حامد السري.

- ابوعبداللَّه محمد بن مسلم بن ابوالفوارس رازي.

- ابوبکر محمّد بن خير اشبيلي.

- محمّد بن احمد بن عبدالملک بن ابوحمزه.

 

 

راويان حديث در قرن 07

- مجدالدين ابوالسعادة معروف به ابن اثير جزري.

- فخر رازي.

- ابوعبداللَّه محمّد بن حاکم معروف به ابن اليتيم.

- ابوالحجاج يوسف بن خليل دمشقي.

- محمد بن طلحه شافعي.

- سبط بن جوزي.

- محمد بن يوسف گنجي شافعي.

- ابوعبداللَّه محمّد بن عبداللَّه معروف به ابن الأبار.

- محبّ الدين طبري شافعي.

 

 راويان حديث در قرن 08

- جمال‏الدين ابوالفضل محمّد بن مکرم انصاري.

- صد الدين حموئي.

- شهاب الدين حلبي.

- نظام‏الدين نيشابوري معروف به نظام اعرج.

- خطيب تبريزي.

- حسن بن محمد طيني.

- شمس‏الدين ذهبي.

- جمال‏الدين زرندي.

- سيد علي بن شهاب‏الدين همداني.

 

 راويان حديث در قرن 09

- نورالدين هيثمي.

- سيد شريف جرجاني.

- ابوالعباس احمد بن علي قلقشندي.

- محمّد بن محمد معروف به خواجه پارسا.

- ابوبکر علي حموي معروف به ابن الحجه.

- احمد بن ابوبکر بويصري.

- ملک العلماء دولت آبادي.

- ابن حجر عسقلاني.

- ابن صباغ مالکي.

- عبدالرحمن بن عبدالسلام صفوري.

- محمود بن احمد گيلاني.

 

 

راويان حديث در قرن 10

- شمس‏الدين ابوالخير سخاوي.

- حسين بن علي کاشفي.

- جلال‏الدين سيوطي.

- احمد بن سليمان بن کمال پاشا.

- ابن حجر هيتمي.

- علي بن حسام الدين متّقي.

- محمد بن طاهر گجراتي.

- شيخ بن عبداللَّه عيد روس يمني.

- عبدالنبي قدوسي حنفي.

 

 

راويان حديث در قرن 11

- علي بن سلطان هروي معروف به علي قاري.

- عبدالروف مناوي.

- احمد بن عبدالأحد عمري معروف به مجدد.

- محمّد صالح ترمذي.

- احمد بن فضل بن محمّد باکثير مکي.

- عبدالحق بن سيف‏الدين دهلوي.

- شهاب‏الدين احمد بن محمّد خفاجي.

- علي بن محمّد بن ابراهيم عزيزي.

- محمّد بن ابوبکر شلي.

- محمد بن محمد بن سليمان مغربي.

- محمود بن محمّد بن علي شيخاني قادري.

 

 

راويان حديث در قرن 12

- حسام‏الدين سهانپوري.

- ميرزا محمد بن معتمد خان بدخشي.

- محمد صدر عالم.

- ولي اللَّه دهلوي.

- محمد بن سالم حنفي.

- محمد بن اسماعيل بن صلاح الأمير صنعاني.

- محمّد بن علي صبان مصري.

 

 

راويان حديث در قرن 13

- محمد مرتضي بن محمّد واسطي.

- احمد بن عبد القادر بن بکري عجيلي.

- محمّد بن ثناءاللَّه نقشبندي عثماني.

- محمّد سالم دهلوي بخاري.

- جمال‏الدين محمّد بن عبدالعال قرشي هاشمي.

- احمد بن محمّد بن علي شرواني.

- شهاب‏الدين آلوسي.

 

 

راويان حديث در قرن 14

- ابوبکر بن عبدالرحمن حضرمي.

- يوسف بن اسماعيل نبهاني.

- محمّد يوسف التونسي.

- عبداللَّه امر تسري شافعي صاحب «ارجح المطالب».

- محمد رشيدالدين خان دهلوي.

- احمد بن محمد داوود.

- شيخ حسن عدوي حمزاوي.

- احمد بن زيني دحلان مکي.

- سيّد مؤمن بن حسن مؤمن شبلنجي.

و ديگران از اهل سنت.