کلهم من قريش
کلهم من قريش
چگونه اين جمله بر راوي مخفي شده است. کمتر روايتي است که به اين جمله اشاره نکرده باشد که جابر بن سمره ميگويد: کلام پيامبر را نفهميدم، از پدرم سؤال کردم، گفت: حضرت فرمود: همه آنها از قريشند. آيا واقعاً پيامبر اين جمله را گفته است؟ يا اينکه تعبير ديگري داشته، ولي راوي جمله را به طور عموم که شامل تمام قبائل قريش شود بيان کرده است؟ اين احتمال وجود دارد.
قندوزي حنفي ميگويد: «عبارتي که در روايات آمده که پيامبر فرمود: «کلّهم من قريش» موضع شک و ترديد است؛ زيرا همه ميدانند که قريش چه خصومتهايي نسبت به بني هاشم علي الخصوص خط امامت اهل بيت عصمت و طهارت داشته است. با ملاحظه مواقف آنها يقين پيدا ميکنيم که عبارتي را که جابر بن سمره به جهت شلوغ کردن عدهاي نشنيده يا نفهميده، همان «کلّهم من بني هاشم» است، آن گونه که در برخي از روايات آمده است،[1] ولي از آنجا که قريش موافق با خلافت آنها نبود لذا نگذاشت جمله اصلي به گوش مردم برسد. همچنين ممکن است که پيامبر هر دو را ذکر کرده باشد؛ يعني «کلّهم من قريش، کلّهم من بني هاشم» ولي ذيل آن از غالب مردم مخفي داشته شده است. و نيز ممکن است که «کلّهم من عترتي» بوده باشد. شاهد اين مطلب اين است که اگر کلامي را که پيامبر ذکر کرده «کلّهم من قريش» است، اينکه براي قريش ناخوشايند نيست تا سر و صدا کرده و جلسه پيامبر را بر هم زنند، لذا احتمال قوي است که جمله پيامبرصلي الله عليه وآله چيزي به نفع بني هاشم و اهل بيت بوده که نگذاشتند به گوش مردم برسد، و در عوض آن را به نفع خود تبيين کردند.
آري اينها همان کساني بودند که بعدها از لشکر اسامة بن زيد تخلّف کرده و نيز در روز پنجشنبه چند روز قبل از وفات پيامبر که خواست وصيّت نامه خود را مکتوب سازد نگذاشتند بنويسد؛ زيرا مطابق تصريح و اعتراف عمر بن خطّاب حضرت قصد داشت که نام اهل بيت را به عنوان اوصياي بعد از خود در وصيّت خود مکتوب سازد که عمر مانع شد....[2] .
[1] ينابيع المودة، ج 2، ص 315، ح 908.
[2] شرح نهج البلاغه، ابن ابي الحديد، ج 12، ص 21.
