تعيين مصداق در برخي احاديث
تعيين مصداق در برخي احاديث
طبراني به سند خود از عبداللَّه بن عمرو نقل ميکند که از رسول خداصلي الله عليه وآله شنيدم که ميفرمود: بعد از من دوازده خليفه خواهد آمد: ابوبکر صديق، او بعد از من بيش از مدتي کم درنگ نميکند، و صاحب آسياب خانهاش... عمر بن خطّاب....[1] .
پاسخ:
اوّلاً: اين حديث از حيث سند اشکال دارد؛ زيرا از جمله رجال آن عبداللَّه بن صالح است که ذهبي او را در «تذکره» حجت ندانسته است. او ميگويد: عبداللَّه بن صالح داراي احاديث منکر است. عبداللَّه بن احمد بن حنبل ميگويد: از پدرم درباره او سؤال کردم؟ او گفت: عبداللَّه بن صالح در ابتدا خوب بود ولي در آخر امرش فاسد العقيده شد. صالح بن محمّد ميگويد: به نظر من او در نقل حديث دروغ ميگويد. احمد بن صالح ميگويد: او متهم است. نسايي ميگويد: او ثقه نيست. و نيز گفته است: در او طعنهاي بسياري است. ابن حبّان ميگويد: او منکر الحديث است.
و از جمله راويان اين حديث ليث بن سعد است که مورد اعتماد منصور عباسي آن خليفه جبّار و آتشافروز عباسي قرار گرفته است. سعي و کوشش فراواني در تضعيف مصريها نسبت به ولاي اهل بيت نمود.
ثانياً: در اين حديث هر يک از خلفاي سهگانه؛ خصوصاً عثمان را با تعبيراتي ستوده که هرگز با واقعيات خارجي و عملکرد آنها سازگاري ندارد.
ثالثاً: با مراجعه به روايات ديگر که حتي در مصادر اهل سنت مشاهده ميشود پي ميبريم که اين دوازده نفر از ذريه رسول خدايند. در آن روايات به طور صريح اسامي آنها آمده است؛
حمويني در «فرائد السمطين» به سندش از ابن عباس نقل ميکند که شخصي يهودي به نام نعثل خدمت رسول خداصلي الله عليه وآله شرفياب شد و عرض کرد: اي محمّد! از تو درباره اموري سؤال ميکنم که در سينهام از مدتها نهفته است، اگر به آنها جواب دهي به تو ايمان خواهم آورد. حضرت به او فرمود: سؤال،کن اي ابوعماره. او از جمله سؤالهايي که کرد اين بود: خبر ده مرا از وصيّات که چه کسي است؟ زيرا هيچ پيامبري نيست جز آنکه براي او وصيّي است، و همانا نبيّ ما موسي بن عمران به يوشع بن نون وصيّت کرد. پيامبر فرمود: «همانا وصيّ من علي بن ابي طالب است و بعد از او دو سبطم حسن و حسينند و بعد از اين دو، نُه امام پياپي از صلب حسين امام خواهند بود.
او عرض کرد: اي محمّد! نام آنها را براي من بازگو کن.
حضرت فرمود: بعد از حسين فرزندش علي، و بعد از او فرزندش محمّد، و سپس فرزندش جعفر، و بعد از آن فرزندش موسي، آنگاه فرزندش علي، و بعد از او فرزندش محمّد، و بعد از او فرزندش علي و بعد از علي فرزندش حسن و بعد از حسن فرزندش حجت، محمّد مهدي امام خواهند بود. اينانند دوازده نفر....[2] .
[1] المعجم الکبير، ج 1، ص 7، ح 12.
[2] پيشين.
