پيامهاي غدير
پيامهاي غدير
برخي در اين زمان با طرح «کاربردي کردن غدير» در صدد پياده کردن پيامهاي «غدير» در جامعه اسلامياند. اينک جا دارد اين موضوع به طور دقيق موشکافي و بررسي شده که «غدير خم» چه پيامهايي داشته است؟ آيا پيامهاي آن اختصاص به عصر رسولصلي الله عليه وآله و بعد از وفات او داشته يا قابل اجرا و پياده شدن تا روز قيامت است؟ اينک به برخي نکتهها و پيامهاي غدير که برپايي جشنها سبب يادآوري و ابلاغ آن به مردم ميشود ميپردازيم:
1 - بعد از هر پيامبري احتياج به شخصيتي معصوم است که در خطّ او بوده و ادامه دهنده راه و تبيين کننده مرام آن پيامبر است، و لااقل در حدّ حفظ کيان و مجموعه شريعت، نگهبان و پاسدار دين باشد، همانگونه که رسول خداصلي الله عليه وآله براي بعد از خود جانشيني را در اين امر معيّن نمود، و در اين زمان اين شخص امام مهديعليه السلام است.
2 - جانشينان پيامبران بايد از جانب خداوند منصوب شده و توسط پيامبر معيّن و معرفي گردند، همانگونه که پيامبرصلي الله عليه وآله براي خود جانشين معيّن کرد؛ زيرا مقام امامت مقامي الهي است و هر امامي بايد از جانب خداوند به طور خاص و عام بر اين سمت منصوب گردد.
3 - يکي از پيامهاي غدير مسأله رهبري و صفات و خصوصيات او است، هر کس نميتواند رهبر و جانشين پيامبرصلي الله عليه وآله در جامعه اسلامي باشد، رهبر بايد کسي همانند حضرت عليعليه السلام باشد که در خط پيامبر بوده و مجري فرمان و دستورات او باشد وگرنه بر مردم است که با او بيعت نکنند. در نتيجه: مسأله غدير با مسأله سياسي اسلام گره خورده است.
ما در کشور يمن مشاهده ميکنيم که از اواسط قرن چهارم به بعد مسأله جشنهاي غدير مطرح بوده و هر سال در روز غدير خم آن صحنه عظيم را به نمايش ميگذارند و مردم آن روز تجديد خاطر کرده و با وضعيت و شرايط رهبري در جامعه نبوي آشنا ميشوند. گرچه در سالهاي اخير حکومت وقت پي به آثار و پيامهاي مهمّ آن برده و شديداً با برپايي آن مقابله کرده است و حتي هر سال تعدادي به جهت اصرار براي برپايي آن کشته ميشوند، ولي مردم در برپايي آن مصمّماند، و اين به جهت آثار و برکات و پيامدهاي اين قضيه در جامعه اسلامي است.
4 - غدير يک پيام هميشگي دارد و آن اينکه الگوي جامعه اسلامي و رهبر و مقتداي آن بعد از پيامبرصلي الله عليه وآله بايد حضرت عليعليه السلام و امثال او از امامان معصوم باشند. آنان کساني هستند که بر ما ولايت و سلطه دارند و ما بايد با تقرب و نزديکي به آن بزرگواران تحت سلطه تکوين و تشريع آنان قرار گرفته تا از برکات فيض وجودشان بهرهمند شويم.
5 - غدير و برپايي جشنهاي آن نمادي از تشيّع است، و در حقيقت واقعه غدير اعلام اين پيام است که بايد هميشه با حقّ که بر محوريّت حضرت عليعليه السلام و اولاد او است پيمان بست تا به پيروزي نايل شد.
6 - نکته و پيام ديگري که از واقعه غدير استفاده ميشود اينکه انسان بايد در ابلاغ حق و حقيقت اصرار ورزيده و از بيان آن کوتاه نيايد؛ زيرا پيامبر اکرمصلي الله عليه وآله گرچه ميدانست مردم بعد از وفاتش به سفارشات او عمل نخواهند کرد، ولي حجت را بر مردم تمام کرده و در هيچ موقعيت مناسب خصوصاً در حجة الوداع و در غدير خم از بيان حق و پافشاري بر آن کوتاه نيامد.
7 - يکي ديگر از پيامهاي غدير که تا روز قيامت باقي است مسأله مرجعيت ديني اهل بيتعليه السلام است، و لذا پيامبرصلي الله عليه وآله در همين ايّام بود که حديث «ثقلين» را بيان کرده و مردم را به رجوع به اهل بيت معصومش براي اخذ شريعت خود رهنمون ساخت.
8 - يکي ديگر از پيامهاي غدير آن است که در برخي از مواقع به جهت حفظ مصلحت و در نظر گرفتن مصلحت اهمّ بايد از مصلحت مهم گذشت و آن را فداي مصلحت اهمّ نمود. حضرت عليعليه السلام با آنکه از جانب خداوند سبحان و با ابلاغ رسول گرامي اسلامصلي الله عليه وآله به مقام خلافت و رهبري جامعه اسلامي منصوب شد، ولي هنگامي که مقابله و جنگ و خونريزي به جهت به دست آوردن حق خود را به صلاح و مصلحت اسلام و مسلمين نديد، تنها به موعظه و تذکّر و اتمام حجّت و اظهار مظلوميّت خود اکتفا کرد تا اسلام محفوظ بماند؛ زيرا به طور حتم اگر حضرت عليعليه السلام غير از آنچه انجام داد، عمل مينمود فاجعهاي بزرگ بر اسلام و مسلمين وارد ميشد که جبرانپذير نبود. و اين درسي براي امّت اسلامي تا روز قيامت است، که گاهي بايد به جهت حفظ مصلحت اهم از امر مهم گذشت.
9 - اکمال دين و اتمام نعمت و رضايت خداوند سبحان در بيان حق و حقيقت و اتمام حجت بر مردم است، همانگونه که در آيه «اکمال» به آن اشاره شده است.
10 - براي تبليغ و بيان حق بايد اعلان عمومي کرده و مخفيکاري ننمود، همانگونه که پيامبرصلي الله عليه وآله در حجة الوداع به جهت ابلاغ امر ولايت اعلان عمومي نمود، و نيز قبل از پراکنده شدن مردم در ملأ عام ولايت را ابلاغ نمود.
11 - مسأله خلافت و جانشيني و رهبري صحيح امت اسلامي در رأس امور است و هيچگاه نبايد معطّل گردد، همانگونه که رسول خداصلي الله عليه وآله با وجود آنکه در مدينه مرض خطرناکي وارد شده و گروه زيادي را زمينگير ساخته بود، ولي به جهت ابلاغ امر ولايت به اين مشکل توجهي نکرده سفر خود را انجام داد و در آن سفر موضوع ولايت و جانشيني و رهبري بعد از خود را به مردم ابلاغ نمود.
12 - موضوع رهبري صحيح در جامعه اسلامي به منزله شالوده و روح اسلام و شريعت است و در صورتي که ابلاغ نگردد رکن و ستون فقرات جامعه اسلامي از هم متلاشي خواهد شد. لذا قرآن در اين باره خطاب به پيامبرش ميفرمايد: «وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ»؛[1] «و اگر چنين نکني رسالت پروردگارت را نرساندهاي.»
[1] مائده ۶۷
