اول مظلوم عالم

شبهه اشتراک در لفظ

شيخ عبدالعزيز دهلوي نيز مي‏گويد: «و نيز لفظ (وليّ) از الفاظ مشترک است و چه دليلي است که آن را بايد حمل بر خصوص اولي به تصرف نمود».[1] .

پاسخ:

اولاً: متبادر از لفظ «وليّ» همان‏گونه که در بحث از حديث غدير گفته شد معناي اوّل به تصرف و امامت و سرپرستي است مثل اين‏که گفته مي‏شود: «وليّ قاصر پدر اوست» يعني سرپرست او پدرش مي‏باشد.

ثانياً: در اين حديث، پيامبرصلي الله عليه وآله ولايت بعد از خودش را منحصر بر حضرت علي‏عليه السلام کرده است، و مي‏دانيم که ولايت به معناي محبت و نصرت منحصر به يک شخص خاص نيست و براي همه مؤمنان ثابت است.

ثالثاً: با در نظر گرفتن شأن صدور اين روايت از پيامبرصلي الله عليه وآله درباره حضرت علي‏عليه السلام پي مي‏بريم که اين حديث مربوط به معناي سرپرستي و اولي به تصرف بودن اوست؛ زيرا همان‏گونه که در متن حديث آمده، بريده از حضرت علي‏عليه السلام به جهت تصرف در غنائم جنگي بدون اذن پيامبرصلي الله عليه وآله شکايت داشته که پيامبرصلي الله عليه وآله درباره حضرت‏عليه السلام اين تعبير را آورده است، و اين با معناي اولي به تصرف سازگاري دارد.

شاهد اين توجيه اين‏که در روايتي که احمد بن حنبل در اين باره به سند صحيح نقل کرده چنين آمده است: «يا بريدة! الست اولي بالمؤمنين من انفسهم؟ قلت: بلي يا رسول اللَّه. قال: من کنت مولاه فعليّ مولاه»؛[2]  «اي بريده! آيا من اولي به مؤمنان از خودشان نيستم؟ گفتم: آري. حضرت فرمود: هرکه من مولاي اويم پس عليّ مولاي اوست».

[1] تحفه اثناعشريه، ص 211.

[2] مسند احمد، ج 5، ص 347؛ مستدرک حاکم، ج 3، ص 110.