تكليف حفصه و عايشه به توبه كردن
خداوند متعال در صدر آيه سابق ، در سوره تحريم مى فرمايد: ((اِنْ تَتُوبا اِلَى اللّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُما؛ يعنى : لازم است به سوى خدا توبه كنيد چون دلهايتان منحرف شده است )).
و عايشه و حفصه را از عملى كه نسبت به پيغمبر - صلّى اللّه عليه وآله - نشان دادند، توبه مى دهد. مى دانيم كه توبه از گناهكارى مطلوب است كه بر خلاف اوامر خدا و نواهى الهى رفتار كرده است . اينكه خداوند مى فرمايد ((توبه كنيد)) به تنهايى دلالت بر معصيت آنها دارد. بعلاوه ، خداوند در جمله ((دلهايتان منحرف شده )) تصريح مى كند كه عايشه و حفصه ، مخالفت نمودند؛ يعنى از حق كه پيروى از آن بر ايشان واجب بود، منحرف گشتند(611) .
611- خلاصه ماجرا اين است كه : اولاً پيغمبر اكرم - صلّى اللّه عليه وآله - دختران ابوبكر و عمر؛ يعنى عايشه و حفصه را خواستگارى نكرد (مانند اغلب زنانش كه هر كدام به علتى به عقد پيغمبر - صلّى اللّه عليه وآله - در آمدند و همه جز عايشه ، زنان بيوه و شكست خورده در زندگى و طلاق داده يا شوهر مرده يا اسير بودند) بلكه عايشه را پدرش ابوبكر و مادرش به اصرار به پيغمبر - صلّى اللّه عليه وآله - پيشنهاد كردند. حضرت هم پذيرفت . در مكه عقد كرد و بعدها در مدينه عروسى نمود و سن عايشه كمتر از 15 سال نبوده است .گ
گ حفصه نيز شوهرش را در جنگ بدر از دست داد و به خانه پدرش عمر آمد. زنى بد اخلاق و تندخو بود و كسى او را نمى گرفت . عمر به ابوبكر و عثمان پيشنهاد كرد تا با وى ازدواج كنند اما هر دوى آنها بخاطر تندخويى حفصه حاضر نشدند با او ازدواج كنند.
عمر موضوع را با پيغمبراكرم - صلّى اللّه عليه وآله - در ميان گذاشت . چون شوهر حفصه در ركاب پيغمبر كشته شده بود، پيغمبر - صلّى اللّه عليه وآله - خود با اين زن ازدواج كرد!
موضوعى كه در اينجا مؤ لف اشاره كرده و از همدستى آنها بر ضد پيغمبر صحبت مى كند، اين بود كه روزى پيغمبر اكرم - صلّى اللّه عليه وآله - با يكى ديگر از همسرانش (ماريه ) بانوى مصرى در خانه عايشه يا روز نوبت حفصه ، خلوت كرده بود. در همان هنگام حفصه وارد شدو از ماجرا اطلاع يافت ؛ چون پيغمبر - صلّى اللّه عليه وآله - مى دانست كه عايشه و حفصه با ماريه ميانه اى ندارند، براى جلوگيرى از عكس العمل آنان از وى تعهد گرفت كه ماجرا را به عايشه نگويد. و در عوض حضرت فرمود: ماريه را بر خود حرام كردم ! و ديگر با او نزديكى نمى كنم ، ولى حفصه جريان تحريم ماريه را به عايشه خبر داد!
در اين هنگام طبق آيات اوايل سوره تحريم ، خداوند به پيغمبر فرمود: ((اى پيغمبر! چرا همسرت را كه خدا بر تو حلال كرده است ، براى خوشايند زنان ديگرت ، بر خود حرام نمودى ! او بر تو حلال است . كفاره قسم خود را بده (و از شرّ زنان ديگرت باك نداشته باش ) كه خدا ياور تو مى باشد)).
و در آيه چهارم ؛ (يعنى همين آيه مورد بحث ) مى فرمايد: اگر آن دو نفر (حفصه و عايشه ) با استفاده از نفوذ پدران خود بخواهند بر ضد تو همدستى كنند ( و زيانى به تو برسانند) خداوند و جبرئيل و مؤ منين شايسته (على عليه السّلام ) و همچنين فرشتگان ، ياور و مدد كار تو خواهند بود.
بنابراين ، اصولاً سوره تحريم به همين جهت ، تحريم خوانده شده آيات اوّل آن سوره در اين باره نازل گرديده است .
خداوند در آيه بعد - چنانكه در متن آمده است عايشه و حفصه را تهديد مى كند كه اگر پيغمبر را اذيت كنند! زنان مسلمان و با ايمان ديگرى را به جاى آنها به پيغمبر تزويج خواهد كرد (مترجم ).
