راویان حدیث و بررسی صحت آن پیرامون آیه هدایت
راويان حديث از صحابه
تعدادي از صحابه اين حديث را نقل کردهاند؛ از قبيل:
1 - امام اميرالمؤمنينعليه السلام.
2 - عبداللَّه بن عباس.
3 - عبداللَّه بن مسعود.
4 - جابر بن عبداللَّه انصاري.
5 - بريده اسلمي.
6 - ابوبرزه اسلمي.
7 - يعلي بن مره.
8 - ابوهريره دوسي.
9 - سعد بن معاذ.
راويان حديث از علماي عامه
جماعتي از علماي اهل سنّت اين احاديث را در کتب خود نقل کردهاند؛ از قبيل:
1 - احمد بن حنبل. [1] .
2 - طبري. [2] .
3 - حاکم نيشابوري. [3] .
4 - حبري. [4] .
5 - ابن عساکر. [5] .
6 - حاکم حسکاني. [6] .
7 - فخر رازي. [7] .
8 - ابن کثير. [8] .
9 - شوکاني. [9] .
10 - طبراني. [10] .
11 - خطيب بغدادي. [11] .
12 - هيثمي. [12] .
13 - سيوطي. [13] .
و ديگران از علماي اهل سنّت که حدود 40 نفر از آنان اين حديث را در کتب خود آوردهاند.
[1] مسند احمد، ج 1، ص 126.
[2] جامع البيان، ج 12، ص 72.
[3] المستدرک علي الصحيحين، ج 3، ص 129.
[4] تفسيرحبري، ص281.
[5] ترجمه امام عليعليه السلام از تاريخ مدينه دمشق، ج 2، ص 417 - 415.
[6] شواهد التنزيل، ج 1، ص 395 - 318.
[7] تفسير رازي، ج 19، ص 14.
[8] تفسير القرآن العظيم، ج 2، ص 501.
[9] فتح القدير، ج 3، ص 66.
[10] المعجم الصغير، ج 1، ص 261.
[11] تاريخ بغداد، ج 12، ص 372.
[12] مجمع الزوائد، ج 7، ص 41.
[13] درّ المنثور، ج 4، ص 45.
صحت حديث
صحت حديث را از راههاي مختلف ميتوان به اثبات رسانيد:
>تصريح به صحت
>نقل حديث به سند صحيح
تصريح به صحت
برخي از علماي اهل سنّت، تصريح به صحت اين احاديث نمودهاند که از آن جمله است:
1 - حاکم نيشابوري در «مستدرک»، سيوطي نيز تصحيح آن را نقل کرده است.
2 - ضياء مقدس در «المختاره» بنابر نقل سيوطي.
نقل حديث به سند صحيح
برخي از علماي اهل سنّت نيز حديث مورد بحث را با سند صحيح نقل کردهاند از جمله:
1 - عبداللَّه بن احمد بن حنبل.
2 - حبري.
3 - حاکم حسکاني از جوهري، از مرزباني، از علي بن محمّد حافظ از حبري.
4 - طبراني از فضيل بن هارون بغدادي....
5 - خطيب بغدادي، از محمّد بن عبداللَّه، از طبراني.
6 - ابن عساکر با سندهاي مختلف که برخي از آنها صحيح است.
7 - طبري در تفسيرش.