مرگ هارون قبل از موسي

فضل بن روزبهان در ردّ استدلال علامه حلّي‏رحمه الله به «حديث منزلت» مي‏گويد: «هارون خليفه و جانشين موسي نبود؛ زيرا قبل از او از دنيا رحلت نمود. و لذا مي‏توان گفت: هارون فقط هنگام رفتن موسي به کوه طور جانشين او بود نه براي بعد از فوت او، و لذا حضرت علي‏عليه السلام نيز تنها خليفه رسول خداصلي الله عليه وآله هنگام رفتن پيامبر به تبوک بوده است».[1] .

پاسخ:

1 - مطابق استدلالي که قبلاً درباره حديث داشتيم، بيان شد که استثنا دليل بر عموميّت مستثني منه است. نتيجه اين‏که: مطابق «حديث منزلت» تمام مناصب حضرت هارون براي امام علي‏عليه السلام به جز نبوت ثابت شده است.

2 - مطابق آيه «قَدْ أُوتِيتَ سُؤْلَکَ يا مُوسي»، در پاسخ درخواست حضرت موسي براي تعيين هارون به عنوان وزارت و جانشيني، هارون خليفه و جانشين حضرت موسي‏عليه السلام شد، که اگر بعد از او زنده بود اين خلافت ادامه دارد. گرچه در زمان حياتش نيز هنگام نبود حضرت موسي تصرفاتي انجام مي‏داد. در مورد حضرت علي‏عليه السلام نيز مي‏گوييم: آن حضرت در زمان حيات پيامبرصلي الله عليه وآله به مقام خلافت رسيد و لذا در نبود پيامبر تصرف حاکمانه انجام مي‏داد، و بر خلاف هارون بعد از رحلت پيامبر ادامه حيات داد، و لذا اين خلافت ادامه داشته و او خليفه و جانشين پيامبر است.

3 - «حديث منزلت» در اصل اشاره به خلافت بعد از رسول اکرم‏صلي الله عليه وآله دارد، و لذا در آخر حديث آمده است: «الّا انّه لا نبيّ بعدي» «جز آن‏که بعد از من پيامبري نيست.»

4 - آيه دلالت بر فضل و شرف و برتري هارون بر ساير مردم دارد، همين برتري مطابق «حديث منزلت» براي حضرت علي‏عليه السلام نيز هست. حال اگر او افضل باشد امام نيز هست.

[1] دلائل الصدق، ج 2، ص 389.