دلالت حديث علی منی و انا من علی
دلالت حديث
با تأمّلي در جمله «علي منّي و انا من علي» با مضامين مختلف که از رسول خداصلي الله عليه وآله نقل شده است؛ خصوصاً با قراين و سياقي که براي حديث وجود دارد به نکاتي چند پي خواهيم برد:
1 - حضرت عليعليه السلام همانند رسول خداعليه السلام ولايت دارد، و کارهاي او همانند کارهاي رسول خداصلي الله عليه وآله است و همانگونه که رسول خداصلي الله عليه وآله حقّ تصرف در امور به جهت «ولايت» دارد، حضرت عليعليه السلام نيز اين حق تصرف را دارد: «علي منّي».
خداوند متعالي ميفرمايد:
«ما کانَ لِمُؤْمِنٍ وَلا مُؤْمِنَةٍ إِذا قَضَي اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْراً أَنْ يَکُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ»؛[1]
«هيچ مرد و زن با ايماني حق ندارد هنگامي که خدا و پيامبرش امري را لازم بدانند، اختياري [در برابر فرمان خدا] داشته باشد.»
2 - ممکن است که حديث فوق اشاره به حديث «نور» باشد که پيامبرصلي الله عليه وآله ميفرمايد: «من و علي از يک نور آفريده شدهايم»؛ يعني نور حضرت عليعليه السلام از نور من و نور من از حضرت عليعليه السلام است و هر دو يک حقيقت در دو کالبديم، لذا اعتراض بر او اعتراض بر من است، و به همين جهت کسي حق ندارد بر حضرت عليعليه السلام اعتراض نمايد.
3 - ولايت و حقّ سلطه او از ولايت و سلطه رسول خداصلي الله عليه وآله سرچشمه ميگيرد، و ولايت رسول خداصلي الله عليه وآله نيز از ولايت خداوند نشأت گرفته است. خداوند متعال ميفرمايد:
«اَللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا...»؛[2] «خداوند سرپرست مؤمنين است...»
و درباره ولايت پيامبرشصلي الله عليه وآله ميفرمايد: «النَّبِيُّ أَوْلي بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ»؛[3] «پيامبرصلي الله عليه وآله سزاوارتر است به مؤمنان از خودشان.» پيامبر اکرمصلي الله عليه وآله نيز در روز غدير خم فرمود: «من کنت مولاه فعليّ مولاه»؛ «هر که من مولاي اويم پس علي مولاي او است.»
4 - بقاي دين و شخصيت نبوي رسول خداصلي الله عليه وآله و حفظ شريعت ايشان به وجود حضرت عليعليه السلام وابسته است. او است که بيان کننده سنت حضرت و شريعت اسلام بعد از وي خواهد بود: «انا من علي».
5 - از آنجا که پيامبرصلي الله عليه وآله بقاي نسلش توسط حضرت عليعليه السلام و زهراي اطهرعليها السلام بوده، لذا بقاي حضرت رسول خداصلي الله عليه وآله نيز به وجود حضرت عليعليه السلام است: «انا من علي».
[1] سوره احزاب، آيه 36.
[2] سوره بقره، آيه 257.
[3] سوره احزاب، آيه 6.
