مصادیق ذکر در قرآن کریم
مصاديق ذکر در قرآن کريم
در قرآن کريم کلمه «ذکر» بر مصاديق متعددي به کار رفته است؛ از آن جمله:
>پيامبر اکرم
>قرآن کريم
پيامبر اکرم
خداوند متعال ميفرمايد: (فَاتَّقُوا اللَّهَ يا أُولِي الْأَلْبابِ الَّذِينَ آمَنُوا قَدْ أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيْکُمْ ذِکْراً، رَسُولاً يَتْلُوا عَلَيْکُمْ آياتِ اللَّهِ مُبَيِّناتٍ)؛ [1] «پس از [مخالفت فرمان] خدا بپرهيزيد، اي خردمنداني که ايمان آوردهايد! [زيرا] خداوند چيزي که مايه تذکّر است بر شما نازل کرده؛ رسولي به سوي شما فرستاده که آيات روشن خدا را بر شما تلاوت ميکند.»
[1] سوره طلاق، آيه 10 و 11.
قرآن کريم
خداوند ميفرمايد: (وَأَنْزَلْنا إِلَيْکَ الذِّکْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنّاسِ ما نُزِّلَ إِلَيْهِمْ)؛ [1] «و ما اين ذکر [= قرآن] را بر تو نازل کرديم، تا آنچه به سوي مردم نازل شده است براي آنها روشن سازي.»
و نيز ميفرمايد: (إِنّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَإِنّا لَهُ لَحافِظُونَ)؛ [2] «ما قرآن را نازل کرديم؛ و ما به طور قطع نگهدار آنيم.»
معناي «ذکر» يکي است و اختلاف فقط در مصداق آن است؛ زيرا هرکدام از رسول و قرآن، زمينهساز ياد خدا متعالند و مردم را براي توجه به خدا آماده ميسازند. و به تعبير ديگر کتاب صامت و کتاب ناطق، هر دو يادآور خدايند. اگر انسان قرآن بخواند يا عملکرد پيامبرصلي الله عليه وآله را ببيند و چشم به روي پيامبرصلي الله عليه وآله بيندازد به ياد خدا ميافتد. و اهل بيت رسول خداعليهم السلام نيز چون داراي اهليت با قرآنند، انسان را به ياد خدا مياندازند، و لذا پيامبر اکرمصلي الله عليه وآله آنان را در حديث معروف «ثقلين» مقارن با کتاب خدا قرار داده و از جدا نشدن و عدم افتراق اين دو از يکديگر خبر داده است. پس تفسير روايات به رسول گرامي اسلامصلي الله عليه وآله منافاتي با تفسير برخي ديگر به قرآن ندارد؛ زيرا اين دو تفسير به يک معنا بازگشت دارند.
[1] سوره نحل، آيه 44.
[2] سوره حجر، آيه 9.
