اهل بيت‏ عالمان به قرآن

با جمع بين برخي آيات قرآني پي مي‏بريم که اهل‏بيت عصمت و طهارت‏عليهم السلام حقيقت قرآن را مسّ کرده و از آن آگاهي دارند، و لذا چنين کسي اقوال و بياناتش در شرح و توضيح و تفسير قرآن براي همه حجّت است. اينک اين موضوع را از چند طريق به اثبات مي‏رسانيم:

 >طريق 01

>طريق 02

>طريق 03

 


طريق 01

 

>کبراي قياس

>صغراي قياس

 

کبراي قياس

خداوند مي‏فرمايد:

 (إِنَّهُ لَقُرْآنٌ کَرِيمٌ، فِي کِتابٍ مَکْنُونٍ، لا يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ)؛ [1] 

 «همانا آن، قرآن کريمي است، که در کتاب محفوظي جاي دارد، و جز پاکان نمي‏توانند به آن دست زنند [دست يابند].»

در جمله «لا يمسّه» دو احتمال است:

1 - جمله ناهيه باشد به اين معنا که: نبايد قرآن را به جز افراد با طهارت مسّ کنند.

2 - جمله نافيه باشد به اين معنا که حقيقت قرآن را به جز افرادي که طهارت نفساني دارند، درک نمي‏کنند.

در قرآن کلمه «مسّ» به هر دو معناي مسّ ظاهري و مسّ باطني به کار رفته است. و نيز طهارت به هر دو معناي طهارت ظاهري و طهارت باطني به کار برده شده است.

الف) مسّ ظاهري؛

خداوند متعال مي‏فرمايد: (لا جُناحَ عَلَيْکُمْ إِنْ طَلَّقْتُمُ النِّساءَ ما لَمْ تَمَسُّوهُنَّ أَوْ تَفْرِضُوا لَهُنَّ فَرِيضَةً)؛ [2]  «اگر زنان را قبل از آميزش جنسي يا تعيين مهر، [به عللي]طلاق دهيد، گناهي بر شما نيست.»

ب) مسّ باطني؛

خداوند متعال مي‏فرمايد: (إِنَّ الَّذِينَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّيْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ)؛ [3]  «پرهيزکاران هنگامي که گرفتار وسوسه‏هاي شيطان شوند، به ياد [خدا و پاداش و کيفر او] مي‏افتند و [در پرتو ياد او، راه حقّ را مي‏بينند و] ناگهان بينا مي‏گردند.»

ج) طهارت ظاهري؛

خداوند متعال مي‏فرمايد: (وَثِيابَکَ فَطَهِّرْ)؛ [4]  «و لباست را پاک کن.»

د) طهارت باطني؛

خداوند مي‏فرمايد: (يا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاکِ وَطَهَّرَکِ وَاصْطَفاکِ عَلي نِسآءِ الْعالَمِينَ)؛ [5]  «اي مريم! خدا تو را برگزيده و پاک ساخته و بر تمام زنان جهان، برتري داده است.»

[1] سوره واقعه، آيات 79 - 77.

[2] سوره بقره، آيه 236.

[3] سوره اعراف، آيه 201.

[4] سوره مدثر، آيه 4.

[5] سوره آل عمران، آيه 42.

صغراي قياس

از برخي آيات استفاده مي‏شود که اهل بيت عصمت و طهارت‏عليهم السلام مصداق واقعي «مطهرون» در قرآنند؛

خداوند مي‏فرمايد: (إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَکُمْ تَطْهِيراً)؛ [1]  «حتماً خداوند مي‏خواهد پليدي و گناه را فقط از شما اهل بيت دور کند و کاملاً شما را پاک سازد.»

نتيجه اين که: بيانات اهل بيت‏عليهم السلام در ذيل آيات قرآن کريم براي ما حجّت است.

[1] سوره احزاب، آيه 33.


طريق 02

خداوند مي‏فرمايد: (... بَلْ هُوَ آياتٌ بَيِّناتٌ فِي صُدُورِ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ...)؛ [1]  «... ولي اين آيات روشني است که در سينه دانشوران جاي دارد....»

در اين که مراد از «العلم» چيست دو احتمال است:

 >مراد علم کتاب است

>مراد علم اليقين باشد

[1] سوره عنکبوت، آيه 49.

 

مراد علم کتاب است

در اين صورت اين آيه با ضميمه به چند آيه ديگر به نتيجه مي‏رسد؟

الف) خداوند مي‏فرمايد: (وَيَقُولُ الَّذِينَ کَفَرُوا لَسْتَ مُرْسَلاً قُلْ کَفي بِاللَّهِ شَهِيداً بَيْنِي وَبَيْنَکُمْ وَمَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتابِ)؛ [1]  «آن‏ها که کافر شدند مي‏گويند: تو پيامبر نيستي! بگو: کافي است که خداوند و کسي که علم کتاب [و آگاهي بر قرآن] نزد اوست، ميان من و شما گواه باشند.»

ب) و نيز مي‏فرمايد: (إِنَّهُ لَقُرْآنٌ کَرِيمٌ، فِي کِتابٍ مَکْنُونٍ، لا يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ)؛ [2]  «همانا آن، قرآن کريمي است، که در کتابي محفوظ جاي دارد، و جز پاکان نمي‏توانند به آن دست زنند [دست يابند].»

ج) و مي‏فرمايد: (إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَکُمْ تَطْهِيراً)؛ [3]  «حتماً خداوند مي‏خواهد پليدي و گناه را فقط از شما اهل بيت دور کند و کاملاً شما را پاک سازد.»

نتيجه اين‏که: آيات بينات قرآن در سينه اهل بيت عصمت و طهارت‏عليهم السلام است.

[1] سوره رعد، آيه 43.

[2] سوره واقعه، آيات 79 - 77.

[3] سوره احزاب، آيه 33.

 

مراد علم اليقين باشد

با اين احتمال نيز به ضميمه چند آيه مي‏توان به نتيجه رسيد:

الف) آيه عصمت امام؛

خداوند مي‏فرمايد: (... لا يَنالُ عَهْدِي الظّالِمِينَ)؛ [1]  «... پيمان من، به ستمکاران نمي‏رسد.»

و نيز مي‏فرمايد: (... وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْکُمْ)؛ [2]  «... و اولو الأمر [اوصياي پيامبر]را.»

ب) منشأ عصمت علم به حقايق امور است؛

خداوند مي‏فرمايد: (رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَيَّ مِمّا يَدْعُونَنِي إِلَيْهِ وَإِلّا تَصْرِفْ عَنِّي کَيْدَهُنَّ أَصْبُ إِلَيْهِنَّ وَأَکُنْ مِنَ الْجاهِلِينَ)؛ [3]  «پروردگارا! زندان نزد من محبوب‏تر است از آنچه اين‏ها مرا به سوي آن مي‏خوانند و اگر مکر و نيرنگ آن‏ها را از من باز نگرداني، به سوي آنان متمايل خواهم شد و از جاهلان خواهم بود.»

نتيجه اين‏که: در سينه امامان معصوم‏عليهم السلام حقيقت قرآن وجود دارد، و هر کس حقيقت قرآن نزد اوست بياناتش در تفسير قرآن حجّت است.

[1] سوره بقره، آيه 124.

[2] سوره نساء، آيه 59.

[3] سوره يوسف، آيه 33.

 


طريق 03

الف) خداوند مي‏فرمايد: (... ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْکِتابَ الَّذِينَ اصْطَفَيْنا مِنْ عِبادِنا...)؛ [1]  «... سپس اين کتاب [آسماني] را به گروهي از بندگان برگزيده خود به ميراث داديم....»

ب) و نيز مي‏فرمايد: (إِنَّهُ لَقُرْآنٌ کَرِيمٌ، فِي کِتابٍ مَکْنُونٍ، لا يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ)؛ [2]  «همانا آن، قرآن کريمي است، که در کتابي محفوظ جاي دارد، و جز پاکان نمي‏توانند به آن دست زنند [دست يابند].»

ج) و فرمود: (إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَکُمْ تَطْهِيراً)؛ [3]  «خداوند فقط مي‏خواهد پليدي و گناه را از شما اهل بيت دور کند و کاملاً شما را پاک سازد.»

نتيجه اين که اهل بيت عصمت و طهارت وارث کتاب خدا هستند و لذا بيانات آنان در ذيل آيات قرآن براي ما حجّت است.

[1] سوره فاطر، آيات 33-31.

[2] سوره واقعه، آيات 79 - 77.

[3] سوره احزاب، آيه 33.